Pinna nobilis
Μη ενδημικό
Κατηγορία κινδύνου:
Critically Endangered(Cr)
Αξιολογητής:Δ. Πουρσανίδης & Ο. Παπαδάκης
Φωτογραφίες:Δ. Πουρσανίδης
Πίννα
Pinna nobilis
Άλλοτε άφθονη στις Ελληνικές θάλασσες, σε λιβάδια ποσειδωνίας, σε κλειστούς κόλπους, ακόμα να στεριώνει και να μεγαλώνει σε χαραμάδες των βράχων, πλέον αποτελεί το πιο απειλούμενο με αφανισμό, δίθυρο μαλάκιο στην Μεσόγειο και τις Ελληνικές θάλασσες. Ένα παθογόνο που περιγράφηκε πρόσφατα (Haplosporidium pinnae) έχει εξαπλωθεί σε όλη την Μεσόγειο, προκαλώντας μαζικές θανατώσεις των πληθυσμών. Σε ελάχιστες περιοχές απαντάται πλέον, ενώ η επιστημονική κοινότητα προσπαθεί να διασώσει άτομα για να μπορέσει να προχωρήσει σε αποκατάσταση των πληθυσμών, μόλις οι συνθήκες το επιτρέψουν.
Αυτό το δίθυρο είναι ενδημικό της Μεσογείου, όπου έχει εξάπλωση από την Ισπανία έως την Τουρκία κατά μήκος των βόρειων και νότιων ακτών και των ακτών των νησιών της Μεσογείου. Από το 2016, ένα καταστροφικό και γεωγραφικά εκτεταμένο συμβάν μαζικής θνησιμότητας (MME) έχει επηρεάσει τους πληθυσμούς της πίννας σε ολόκληρη τη Μεσόγειο Θάλασσα. Πριν από το MME, το είδος ήταν ευρέως διαδεδομένο και τοπικά άφθονο σε ορισμένες τοποθεσίες.
Στην Ελλάδα υπάρχουν λίγοι πληθυσμοί (λιγότεροι από 25 υποπληθυσμοί) που είναι γνωστό ότι παραμένουν απαλλαγμένοι από παθογόνα και αυτοί είναι γεωγραφικά απομονωμένοι και βρίσκονται σε περιοχές που χαρακτηρίζονται από πολύ συγκεκριμένες περιβαλλοντικές συνθήκες (λιμνοθάλασσες με μικρή πρόσβαση στη θάλασσα και διαφορετικές αλατότητες).
Στο παρελθόν, οι μεγάλες απειλές ήταν πολύ τοπικές και προέρχονταν από την παράνομη αλιεία, την απώλεια ενδιαιτημάτων, την αγκυροβολία σκαφών, τα χωροκατακτητικά είδη και πιο πρόσφατα την κλιματική αλλαγή. Ωστόσο, καμία από αυτές τις απειλές δεν είχε οδηγήσει στην εξαιρετικά εκτεταμένη και ταχεία μείωση του πληθυσμού του είδους. Το ποσοστό μείωσης του μεγέθους του πληθυσμού κατά τα τελευταία δέκα χρόνια είναι ≥95% και το παθογόνο που προκάλεσε την MME εξακολουθεί να υπάρχει στο περιβάλλον, ενώ αναμένεται συνεχής μείωση. Ως εκ τούτου, το είδος αυτό περιλαμβάνεται στον κατάλογο των ειδών που κινδυνεύουν σοβαρά.
Η συνεχής παρακολούθηση των πληθυσμών του είδους είναι υποχρεωτική, καθώς και στις περιοχές όπου το είδος εξαφανίστηκε πρόσφατα, προκειμένου να ανιχνευθεί πιθανή επανεμφάνιση νεαρών ατόμων στο μέλλον.